Een kort verblijf, maar die een belangrijke vingerafdruk heeft nagelaten aan het leven op Elba
4 maart 1814: tweehonderd jaren zijn verstreken van wanneer Napoleon aanscheepte op het eiland en zijn vlag hees op het hoogste punt van Portoferraio. Een vaandel ontworpen door dezelfde keizer en die tot vandaag de dag de vlag is van Elba: wit met een rode band waar 3 gouden bijen aan zijn toegevoegd.
Commandant en leider van groot charisma, Napoleon kende met niet alleen overwinningen, maar ook grote nederlagen zoals de rampzalige veldtocht van Rusland en de nederlaag van Lipsia die leidde naar zijn verbanning op het juweel van de Toscaanse archipel.
Het was 31 maart 1814 wanneer de gewapende troepen van Engeland, de Pruisen, Rusland en Oostenrijk Parijs binnenkwamen en Napoleon dwongen een verdrag te tekenen om afstand te nemen van de troon van Frankrijk en op 11 april met het verdrag van Fontainebleau werd hem het eiland Elba als prinsdom toegewezen en een jaarlijks pensioen van twee miljoen franken, die hij in werkelijkheid nooit zou ontvangen. Napoleon zei vaarwel aan “la Vecchia Guardia” en zelfs een lynchpartij riskerend, doorkruiste hij het zuiden van Frankrijk en scheepte in te Marseille. 3 mei liep het schip de golf van Portoferraio binnen, nog steeds onbewust van zijn onthaal en zijn leven op het eiland, legde Napoleon officieel met zijn schip op 4 mei aan, aan de kade van de zeehaven.
In werkelijkheid werd zijn aankomst met veel enthousiasme ontvangen door de Elbaanse bevolking en zijn verblijf bracht een grote ijver teweeg op het eiland. Napoleon besliste, voor zijn verblijf, om enkele gebouwen te restaureren voor administratief en allerhande gebruik, gesitueerd tussen het fort Stella en het fort Falcone, het actuele complex Palazzina dei Mulini. Naderhand herinrichtte hij de Villa di San Martino, in de omgeving van Portoferraio, als zijn privé residentie. Ook al kwam de keizerin Maria Luigia niet naar Elba, was Napoleon niet veel alleen, voor enkele dagen kwam zijn charmante Poolse maîtresse Maria Walewska naar het eiland. 1 september 1814, vergezeld door haar broer en zus, arriveerde ze samen met haar zoon van de keizer, de kleine Alessandro en verbleef op Madonna del Monte, de keizer hield ervan om daar zijn uren van rust en inspiratie te slijten. Wie steeds aan zijn zijde verbleef was zijn moeder, voor wie Napoleon dadelijk een verblijfplaats inrichtte in de nabijheid van de Palazzina dei Mulini, het huis Vantini in Via Ferrandini, waar een gedenksteen nog steeds doet herinneren aan de belangrijke gaste.
De derde vrouw die de dagen van Napoleon op Elba opvrolijkte, was zijn zuster Paolina Borghese. De mooie Paolette hield niet alleen van haar broer, maar ook van het sociale Elbaanse leven. Zij bracht de jonkvrouwen, de naaisters, de mode, de roddels, de gemaskerde bals en de Parijse feesten in het nieuwe kleine hof. Plaatste overal bloemen, vogelkooitjes, vogels en allerhande snuisterijen in de omgeving van het Pallazzina dei Mulini oorspronkelijk bestemd voor Maria Luisa, op basis van haar excentrieke smaak, toverde ze de villa om in een “koninkrijk van sprookjes”.
Buiten het restaureren van deze gebouwen, bracht Napoleon ook verbetering aan op publiek vlak: hij hield zich bezig met wilde honden, de publieke hygiëne en de constructies van nieuwe wegen. De haven van Portoferraio kende een ongewone animatie, de toestroming van vreemdelingen die de keizer wilden ontmoeten werd opmerkelijk, tevens de aanvoer van grote hoeveelheden koopwaren en benodigde levensmiddelen voor het hof en de militairen verhoogde aanzienlijke de handel wat Portoferraio enkel ten goede kwam.
Ondertussen bracht de Europese politieke scene in Europa Napoleon opnieuw in alarm, hij werd op de hoogte gebracht dat tijdens het Congres van Wenen er blijk werd gegeven om hem ergens anders te plaatsen en hij werd gedwongen om een nieuwe ontsnapping te organiseren, deze keer weg van zijn eiland Elba. Napoleon verliet in het geheim Elba 26 februari 1815 – na nog geen jaar van verblijf – aan het einde van een carnavalsbal in het Teatro dei Vigilanti, dat hij had gerecupereerd van de ontwijdde kerk van Carmine, dat nog steeds tot op heden het Elbaanse theater is.
De Elbaanse bevolking is nog steeds erg gehecht aan het figuur van Napoleon, elk jaar op 5 mei wordt er een zielsmis opgedragen in de kerk van de Reverenda Misericordia van Portoferraio, in het bijzonder wordt ze dit jaar opgedragen aan hem als een viering van het tweehonderdjarig bestaan van zijn landing op het eiland Elba. Een gelegenheid om niet alleen de momenten van de geschiedenis te herleven en de deuren van monumenten en gebouwen te openen die door hem werden gerecupereerd, maar zal ook enkele curiositeiten aan het licht brengen zoals zijn favorieten borden, de wandelingen die hij deed en welke landschappen hij het liefst observeerde.
